Drenica Katliamı,

Kosova’nın Drenica bölgesinde, 1998-1999 yılları arasında gerçekleşen ve çoğunlukla Kosovalı Arnavut sivillere karşı Sırp özel polis işgal güçleri tarafından işlenen bir dizi katliamı ifade eder. Bu olaylar, Kosova Savaşı’nın (1998-1999) bir parçası olarak meydana gelmiş ve bölgedeki etnik gerilimlerin en yoğun yaşandığı dönemlerden birini yansıtmaktadır.

*UÇK komutanı ve ailesinin defnedildiği Prekaz Şehitliği*

Drenica, Orta Kosova’da yer alan, Arnavutların yaşadığı dağlık bir bölgedir ve burada yaşayan halkın dış güçlere ve işgalcilere karşı güçlü bir direniş geleneği vardır.

Katliamın Arka Planı
Drenica, Kosova Kurtuluş Ordusu’nun (KLA – UÇK) doğduğu ve faaliyetlerine başladığı yerlerden biriydi. 1996’dan itibaren UÇK, Sırp işgal yönetimine karşı silahlı eylemler düzenlemeye başlamış ve 1997’de bölge Kosovalı Arnavutlar tarafından “özgürleştirilmiş toprak” olarak anılır hale gelmişti. Bu durum, Sırp işgal güçlerini alarma geçirdi ve 1998’in başlarında Drenica’daki UÇK bağlantılı köylere yönelik operasyonlar başlatıldı. Sırp özel polis işgal güçleri, bölgedeki direnişi bastırmak ve UÇK’yı yok etmek amacıyla insanlık dışı müdahalelerde bulundu.

*Sırp işgal güçleri saldırısına uğrayan Prekaz köyündeki Yaşari ailesinin evi.*

Önemli Olaylar ve Katliamlar

Şubat-Mart 1998 Saldırıları:
28 Şubat – 5 Mart 1998 tarihleri arasında, Sırp özel polis işgal güçleri, Çirez (Qirez), Likoshan (Likošan) ve Prekaz (Prekazi) köylerine yönelik büyük çaplı saldırılar düzenledi. Bu operasyonlarda zırhlı araçlar, helikopterler ve ağır silahlar kullanıldı. UÇK ile çatışmalar yaşansa da, Sırp işgal güçleri kadınlar, çocuklar ve savaş dışı siviller de dahil olmak üzere ayrım gözetmeksizin ateş açtı.

*Prekaz saldırısında şehit edilen Yaşari ailesi ve komşuları*

Özellikle Prekaz’da, Adem Jashari liderliğindeki UÇK grubu ve ailesi hedef alındı. 5 Mart 1998’de gerçekleşen saldırıda Jashari ailesinden 50’den fazla kişi şehit edildi. Bu olay, Kosova’daki direnişin sembollerinden biri haline geldi ve Arnavut nüfusun Sırp işgaline karşı direnişe yöneltmek için önemli bir rol oynadı.

Likoshan’da 3 Mart 1998’de 24 kişinin cenazesi için 50.000 kişi toplanarak katliama tepki gösterdi. Bu olaylar, Kosova Savaşı’nın başlangıç noktası olarak kabul edilir.

1999’daki Katliamlar (NATO Bombardımanı Dönemi):

NATO’nun Yugoslavya’yı bombaladığı Mart-Haziran 1999 döneminde, Sırp güçleri Drenica’da etnik temizlik kampanyasını yoğunlaştırdı. İzbica, Rezala, Poklek ve Çikatovë e Vjetër gibi köylerde sistematik katliamlar gerçekleştirildi.
Örneğin, Poklek’te (Star Poklek), UÇK ile bağlantılı olduğu düşünülen bir ailenin 47 üyesi (23’ü 15 yaşından küçük çocuk) bir odaya kapatılarak el bombasıyla şehit edildi; yalnızca 6 kişi sağ kurtuldu. Vrbovac’ta ise yaklaşık 150 kişinin infaz edildiği tahmin ediliyor.

Glogovac (Gllogovc) bölgesi, UÇK’nın güçlü olduğu bir alan olduğu için özellikle hedef alındı. Bu dönemde köyler yakıldı, siviller toplu halde öldürüldü ve binlerce kişi yerinden edildi.

Sonuçları ve Etkileri

İnsan Kayıpları: Drenica’daki katliamlarda yüzlerce sivil hayatını kaybetti. Human Rights Watch’a göre, 1998-1999’da bölgedeki ihlaller o kadar yaygındı ki tam bir döküm çıkarmak zorlaştı. 2010’da Sırbistan’ın Rudnica köyünde bulunan bir toplu mezarda, Drenica’dan 1999’da taşınmış 250 ceset ortaya çıkarıldı.

Uluslararası Tepki: Drenica’daki vahşet, uluslararası toplumu harekete geçirdi. 10 Mart 1998’de Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY), Kosova’daki şiddeti soruşturma kapsamına aldı. Katliamlar, NATO’nun 1999’daki müdahalesini tetikleyen faktörlerden biri oldu.

Tarihsel ve Kültürel Bağlam
Drenica, Osmanlı döneminden beri direnişin merkezi olarak bilinir. Katliamlar, bölgedeki Arnavut nüfusun Sırp işgal yönetimine karşı uzun süredir devam eden mücadelesini daha da derinleştirdi. Bugün, Prekaz gibi yerler Kosova’da bağımsızlık mücadelesinin anıt bölgeleri olarak ziyaret ediliyor.

Drenica Katliamı, Kosova Savaşı’nın en karanlık sayfalarından biridir ve savaş suçları ile etnik temizlik tartışmalarında önemli bir yer tutar. Bu olaylar, hem Kosova’nın bağımsızlık sürecini hızlandırmış hem de bölgedeki etnik yaraları kalıcı hale getirmiştir.