Arnavutluk Ekonomisine Genel Bakış

Ekonomide ki son durum ve göstergeler.

Yazar : Tarih : Okunma : Yorum Yap

Arnavutluk Ekonomisine Genel Bakış

Ekonomik Yapı

Komünist dönemden sonra 90’lı yıllarda sıfırdan başlayan ekonomi ve ülkenin serbest ticarete adaptasyonu yıllan yıla ilerleme gösterdi. doksanların sonuna doğru meydana gelen banker skandalı ve iç kargaşalar o dönem içinde zarar versede sonraki yıllarda ülkeye gelen yatırımlar ve Arnavut diasporasının ülkeye gönderdiği döviz ile yeniden imar, inşaa, üretim ve hizmet sektörleri büyük gelişme kayetti. Günümüze bakacak olursak; 2012-13 döneminde Avro bölgesinde yaşanan resesyon sürecinin etkilerinin azalması sonrasında 2014 yılında yıllık %1.8 oranına ulaşan milli gelir artışına rağmen Arnavutluk’un iki temel ticaret partneri İtalya ve Yunanistan’daki zayıf ekonomik tablo ülke ekonomisinde etkili olmaya devam etmektedir.

Arnavutluk’un  2015 yılında %2,7 oranında büyüdüğü tahmin edilmektedir. 2016 yılında büyüme oranının %3,4 olacağı beklenmektedir.

Ülkenin yıllık enflasyon rakamları da 2013’teki %1,9’dan sonra 2014 yılında %1,6 olarak gerçekleşmiştir. Ülkedeki yükselen elektrik maliyetleri ve tütün vergileri sebebiyle 2015 yılında yılının ilk yarısında beklenin üstünde enflasyon seviyelerine ulaşılmıştır. 2015 yılında enflasyon  %1.9 oranında gerçekleşmiştir.

Komünist dönemdeki kooperatif sisteminden eski teknoloji ve yetersiz tarım üretimi miras kalan Arnavutluk, demokratik rejimde var olan tarım topraklarının küçük küçük parsellere dağılmasıyla, üretim verimi daha da azalmıştır. Son yıllarda, özellikle uluslararası kuruluşların önderliğinde bir canlanma görüldüyse de tapu konusunda yaşanan sorunlar ve kırsal kesimin kente göç etmesiyle, Arnavutluk tarıma uygun bir ortam ve ucuz işgücü sunmasına rağmen, büyük yatırımcıların ilgisini çekmekte yetersiz kalmıştır.

Sanayi sektörünün, madencilik ve imalat alt dallarındaki üretim kapasitelerinde son yıllarda bir canlanma görülmektedir. Bu sektörde yabancı yatırımlar çimento, gıda, alüminyum profil gibi imalat sanayinde, son iki yıldır da madencilikte yoğunlaşmış, ihracatta önemli artış kaydedilmiştir.

Son yıllarda hizmetler sektöründeki gelişmeler, bu sektörü GSMH’ye en fazla katkıda bulunan sektör haline getirmiştir. Son hesaplamalara göre GSMH’ye olan katkısı yarısından fazladır. Ticaret alanındaki en önemli artış toptan/perakende satışlar ve otomobil alışverişlerinden (servisleri dahil) kaynaklanmaktadır. Turizm alanında da büyük gelişmeler görülmektedir.

1990 yılına kadar planlı ve merkezi sistemli ekonomiye sahip olan Arnavutluk’da, 1991 yılından itibaren ciddi reformlar başlatılmış, bir özelleştirme programı uygulamaya konmuş, fiyatlar devlet kontrolünden çıkarılarak dış ticaret serbestleştirilmiştir. 1990’lı yıllarda ekonomik reformların kaydettiği aşamalar ve ortaya çıkan hızlı büyüme oranları bakımından Arnavutluk, Balkan ülkeleri için bir model olarak görülmüştür.

Ancak, komünist sistem döneminde Arnavutluk’da özel sektör ve dış ticaret sürekli kontrol altında tutulmuş, bunun bir sonucu olarak ülke 1991 yılında geçiş dönemine girdiğinde Avrupa’daki diğer geçiş dönemindeki ülkeler içinde en az gelişmiş ülke sıfatını almıştır. GSYİH’da yaşanan sürekli artışa rağmen ülke bugün de Avrupa’nın en fakir ülkelerinden biri olmayı sürdürmektedir. 2015 yılında kişi başı gelir tahmini 3.946 dolardır.

1997 yılında yaşanan ekonomik ve sosyal patlama dönemi hariç olmak üzere Arnavutluk GSYİH’si 1993- 2001 yılları arasında yılda %7’den fazla büyüme göstermiştir. Bu hızlı büyüme kısmen tarım sektöründeki büyümeden, kısmen de yurtdışına çalışmaya giden Arnavutların ülkeye yaptıkları katkılardan kaynaklanmıştır.

İnşaat sektörü, % 5 oranında büyüme göstermiş, posta ve iletişim hizmetlerinde yine %5 oranında büyüme görülmektedir. Tarım sektöründe büyüme oranı ise %2.8 olarak gerçekleşmiştir.

Kamuya ait 1280 işletmenin özelleştirileceği açıklanmış ve özelleştirilmesi planlanan Albpetrol (petrol üretimi), SIGMA (sigorta) ve Albtelecom (sabit telefon) vasıtasıyla 100-150 milyon euro tutarında gelir sağlanması beklenmektedir.

AB; Arnavutluk’un kamu ihale sisteminin geliştirilmesini teminen 1 milyon Euro yardımda bulunacağını açıklamıştır.

Ekonomik tabanının önemli ölçüde çeşitlendirilmesi ekonomik dinamizmi artırmıştır ve ülke güçlü bir ekonomik büyüme yaşarken yoksulluk ve işsizlik oranlarında da düşüş kaydedilmiştir. İş hayatında prosedürlerin büyük ölçüde basitleştirilmesi ile düzenleyici sistemin verimliliği artmıştır. Yabancı sermaye son yıllarda artmasına karşın; bölgedeki en düşük yatırım oranına sahip ülkeler arasında yer almaktadır. “D&B WorldWatch” raporunda; ülkenin Euro Bölgesi krizinin en kötü etkilerinden izole olduğu belirtilmektedir.

Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler

Arnavutluk İstatistik Enstitüsü (INSTAT) açıkladığı rakamlara göre Arnavutluk ekonomisi 2016’nın ikinci çeyreğinde yıllık olarak %3,2 oranında büyümüştür. İlk çeyrekte ise %3.1 oranında büyüme kaydedilmiştir.

2016 yılında %3.4, 2017 yılında da %3.6 büyüme oranlarına ulaşaılacağı öngörülmektedir. (IMF)

 

Genel Ekonomik Durum

Temel Sosyal Göstergeler

Resmi Adı Arnavutluk Cumhuriyeti
Nüfus 2.886.026 (2016 tahmini, Arnavutluk İstatistik Enstitüsü)
Dil Arnavutça
Din % 70 Müslüman,% 20 Ortodoks, %10 Katolik
Başkent Tiran (536.998)
Yüzölçümü 28.748 km2
Başlıca Şehirleri ve Nüfusları (tahmini) Durres (199.073), Elbasan (116.971), Shkodra (96.328), Vlora (117.850), Fier

(125.353), Korce (88.358)

Kişi Başına Düşen Milli Gelir 3.946 $ (2015 tahmini, IMF)
İklim Yazlar kuru sıcak ve güneşli, kışlar bol yağmurlu ve yumuşak
Etnik Yapı % 99,8 Arnavut, % 0,9 Rum, % 1 diğer, % 15,5 belirtilmeyen
Para Birimi Lek (Lk)
Telefon Kodu + 355

 

Kaynak: IMF, EIU

 

 

Temel Ekonomik Göstergeler

2012 a

2013 a

2014 a

2015 a

2016b

GSYİH (milyar $)

12

13

13

12

13

Reel Büyüme (%)

1.4

1.1

2.0

2.6

3.1

Enflasyon Oranı (%, ort.)

2.0

1.9

1.6

1.9

1.4

İhracat (milyon $)

1,124

1,395

1,241

855

802

İthalat (milyon $)

-3,984

-4,028

-4,170

-3,402

-3,722

Cari Denge (milyon dolar)

-1,258

-1,395

-1,703

-1,222

-1,505

Döviz Kuru: Lk:$

(ortalama)

 

108.1

105.6

105.4

125.9

123.1

Kaynak: E.I.U a:Gerçek b:Tahmin

Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar

 

-BSEC-Karadeniz Ekonomik İşbirliği (Black Sea Economic Cooperation Zone)

-CE-Avrupa Konseyi (Council of Europe )

-CEI -Merkezi Avrupa Girişimi (Central European Initiative)

-EAPC-Avrupa – Atlantik Ortaklık Konseyi (Euro-Atlantic Partnership Council)

-EBRD-Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası (European Bank for Reconstruction and Development)

-FAO-Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agriculture Organization)

-IAEA-Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (International Atomic Energy Agency)

-IBRD-Uluslararası Yatırım ve Kalkınma Bankası (International Bank for Reconstruction and

Development)

-ICAO-Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü International Civil Aviation Organization

-IDA-Uluslararası Kalkınma Birliği (International Development Association)

-IDB-İslam Kalkınma Bankası (Islamic Development Bank)

-IFAD-Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (International Fund for Agricultural Development)

-IFC -Uluslararası Finans Kurumu (International Finance Corporation)

-ILO-Uluslararası Çalışma Örgütü (International Labor Organization)

-IMF-Uluslararası Para Fonu (International Monetary Fund)

-IMO-Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization)

-ISO-Uluslararası Standartlar Kuruluşu Uluslararası Standartlar Kuruluşu (International Organization for Standardization)

-ITU-Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (International Telecommunication Union)

-MIGA- Çok Taraflı Yatırım Garanti Kuruluşu (Multilateral Investment Geographic Agency) -MINURCAT- Birleşmiş Milletler Orta Afrika ve Çad Misyonu (United Nations Mission in the Central African Republic and Chad)

-NATO-Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (North Atlantic Treaty Organization)

-OIC-İslam Ülkeleri Örgütü (Organization of the Islamic Conference)

-OSCE-Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (Organization for Security and Cooperation in Europe)

-SECI-Güneydoğu Avrupa İşbirliği Girişimi (Southeast European Cooperative Initiative)

-UNCTAD-BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı Teşkilatı(United Nations Conference on Trade and Development)

-UN-Birleşmiş Milletler (United Nations)

-UNIDO-Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü (United Nations Industrial Development Organization)

-UNESCO-Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization)

-UNWTO-Dünya Turizm Örgütü (World Tourism Organization)

-WCO- World Customs Organization Dünya Gümrük Örgütü

-WFTU-Dünya Ticaret Birlikleri Federasyonu (World Federation of Trade Unions)

-WIPO-Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (World Intellectual Property Organization)

www.ArnavutHaber.com

 

Admin (info@arnavuthaber.com)

www.arnavuthaber.com Türkiye Arnavutlarına Yönelik Bağımsız İmece İnternet Yayınıdır

İlk yorumu siz yazın