Dedë Gjo Luli, Berlin Kongresi kararlarına göre Karadağ’a teslim edilmesi gereken Hoti ve Gruda’nın korunması için Arnavutluk Prizren Birliği’nin düzenlediği mücadelede öne çıktı. Bir örgütleyici ve askeri lider olarak yetenekleri özellikle 1911 Rus karşıtı Ayaklanması sırasında ortaya çıktı. Vatansever çevrelerle işbirliği içinde, tüm Arnavutluk’un bölgesel-idari özerkliği talebi olan Greca Memorandum’u sundu. Bağımsızlık Bildirgesi’nden sonra bile Balkan savaşlarının yarattığı durum ve Londra Büyükelçiler Konferansı’nın adaletsiz kararları nedeniyle Dedë Gjo Luli, ülke savunması ve milli birlik için mücadeleye devam etti. 24 Eylül 1915’te, Sırp-Karadağ güçleri onu Orosh (Mirditë) yakınlarındaki Sheshëz’de haince öldürdü.

🇦🇱 Sot, përkujtojmë Heroin e Popullit, Dedë Gjo Luli (1840-1915)

Dedë Gjo Luli u dallua në luftën e organizuar nga Lidhja Shqiptare e Prizrenit për mbrojtjen e Hotit e të Grudës, që në bazë të vendimeve të Kongresit të Berlinit duhej t’i dorëzoheshin Malit të Zi. Aftësitë e tij si organizator dhe prijës luftarak u shfaqën sidomos gjatë Kryengritjes kundërosmane të vitit 1911. Në bashkëpunim me qarqet atdhetare parashtroi Memorandumin e Greçës, kërkesën për autonominë territoriale-administrative të mbarë Shqipërisë. Edhe mbas Shpalljes së Pavarësisë, për shkak të gjendjes së krijuar nga luftërat ballkanike dhe nga vendimet e padrejta të Konferencës së Ambasadorëve në Londër, Dedë Gjo Luli vazhdoi luftën për mbrojtjen e vendit dhe bashkimin kombëtar. Më 24 Shtator 1915 forcat serbo-malazeze e vranë pabesisht në Sheshëz afër Oroshit (Mirditë).